Τι είναι το πεντάγωνο αστέρι;
Ποια η ιστορία του;

από την Κατερίνα Παππά.


- Η πιο πρόσφατη χρήση του πεντάγωνου σαν ένα μυστικιστικό σύμβολο ήταν από τους Γνωστικούς, οι οποίοι το αποκαλούσαν "Φλεγόμενο αστέρι". Επίσης, θεωρούνταν από τους Χριστιανούς, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, σαν σύμβολο των πέντε πληγών του Χριστού, όταν σταυρώθηκε, και χρησιμοποιούταν σαν προστατευτικό σύμβολο, γενικότερα σαν υποκατάστατο της Σφραγίδας του Σολομώντα (το άστρο του Δαβίδ μέσα σε έναν κύκλο). Στην παραδοσιακή μυθολογία αναφέρεται σαν το σταυρό του Άγιου Πέτρου. Ο Άγιος Πέτρος δεν πίστευε ότι ήταν άξιος να πεθάνει με τον ίδιο τρόπο που πέθανε ο Χριστός, οπότε παρακάλεσε να σταυρωθεί ανάποδα, όπως αναφέρει ο μύθος. Γι' αυτό και συναντάμε συχνά αυτό το σύμβολο σε Γοτθικούς Καθεδρικούς ναούς.

- Η συσχέτιση του πεντάγωνου με μη Χριστιανικά πιστεύω, και μια πιο μοντέρνα στοιχειώδης ανάλυση, παρουσιάστηκε αποδεικτικά στη διάρκεια της αναγέννησης του μυστικισμού στο 17ο και 18ο αιώνα. Οι Μαυσώνες και παρόμοιες ομάδες το υιοθέτησαν - για παράδειγμα, ο Α. Ε. Waite είναι το άτομο που παρουσίασε αυτό το σύμβολο στις κάρτες Ταρό, αντικαθιστώντας την παραδοσιακή σειρά από Νομίσματα.

- Η χρήση του ανάποδου πενταγώνου για να συμβολίζει το κακό είναι μια αρκετά πρόσφατη χρήση, και πρώτα παρουσιάστηκε στις δουλειές του Eliphas Levi. Είναι επίσης και η πηγή του συμβόλου που παριστάνει ένα "κεφάλι κατσίκας". Για τους σύγχρονους σατανιστές συμβολίζει το θεό με τα κέρατα, που έχει πέντε μορφές "άνθρωπος, κατσίκα, κριός, αρσενικό ελάφι, ταύρος". Πριν από αυτό δεν υπήρχε καμιά σύνδεση του πενταγώνου με το κακό.

- Η μοντέρνα Παγανιστική κίνηση υιοθέτησε το πεντάγωνο σαν μέρος από το γενικό δανεισμό από παλιότερες "μυστικιστικές" χρήσεις, η Wicca συγκεκριμένα το υιοθέτησε σαν ένα ρητά θρησκευτικό σύμβολο, σαν το σταυρό, το σφυρί του Thor κ.τ.λ. Για τους παγανιστές γενικότερα συμβολίζει τα πέντε στοιχεία του σύμπαντος, "γη, νερό, αέρας, φωτιά" και η πέμπτη γωνία συμβολίζει το "πνεύμα". Αν αυτή η γωνιά είναι προς τα κάτω συμβολίζει είτε την κυριαρχία του φυσικού κόσμου πάνω στον πνευματικό, είτε τον εσωτερισμό (εσωτερικό πνευματισμό). Όταν η γωνία αυτή είναι προς τα πάνω συμβολίζει την υπεροχή του πνεύματος και την ανωτερότητα του ψυχικού κόσμου. Το ότι το πεντάγωνο σχηματίζεται με μια μονάχα κίνηση δηλώνει την εξάρτηση και την ένωση μεταξύ όλων αυτών που αντιπροσωπεύουν οι πέντε γωνίες. Κάποιες φορές για τη Wicca στη Μεγάλη Βρετανία, το ανάποδο πεντάγωνο αστέρι, συμβολίζει 'μαθητές' που βρίσκονται στο δεύτερο επίπεδο. Για τους Κέλτες Παγανιστές αντιπροσωπεύει την Morrigan, μια underground θεά και συχνά το ονομάζουν "the witch's foot".

- Στην περίοδο της Προϊστορικής Μεσοποταμίας (περίπου 3.500 π.Χ.) παρουσιάζονται κεραμικά σκεύη (πιάτα) που παρουσιάζουν, πάνω τους, το πεντάγωνο μαζί με πολλά άλλα σύμβολα που θεωρούνται η αρχή του γραπτού λόγου. Γύρω στο 2.500-3.100 π.Χ. το πεντάγωνο θεωρείται σαν "το κυριότερο σύμβολο που χρησιμοποιείται στις βασιλικές επιγραφές για να προσδιορίσει μια δύναμη που εκτείνεται στις "τέσσερις γωνίες του κόσμου". Αυτά τα σημεία είναι οι τέσσερις γωνίες μιας πυξίδας.

- Το πεντάγωνο δεν ήταν ένα κακό σύμβολο για τους Πυθαγόριους και γενικότερα τους αρχαίους Έλληνες. Όπως επίσης υπάρχει ένας δυνατός θαυμασμός της Χριστιανοσύνης για τους "ευγενής Παγανιστές", σαν τον Πυθαγόρα, τον Πλάτωνα, διάφορους Στωιστές κ.τ.λ. Οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν το πεντάγωνο αστέρι "πεντάλφα" γιατί σχημάτιζε 5 Άλφα.

- Ένας πιο σύγχρονος συμβολισμός του πενταγώνου είναι τα πέντε στάδια της ζωής. Δηλαδή με ηλικιακούς όρους "Βρεφική ηλικία, εφηβεία, ενηλικίωση, μέση ηλικία, τρίτη ηλικία". Με εμπειρικούς όρους συμβολίζει "Γέννηση, βάπτιση (μύηση), αγάπη, ανάπαυση, θάνατος".

- Για τους Αιγυπτίους το πεντάγωνο αστέρι αντιπροσώπευε μια underground μήτρα.

- Για τους Hermetics μάγους (και πάρα πολλούς άλλους σήμερα), το πεντάγωνο αστέρι αντιπροσωπεύει τον Άνθρωπο μέσα στο Μικρόκοσμο, με το κεφάλι του στην κορυφή, τα χέρια του απλωμένα στις άκρες και τα πόδια κάτω. Τα γεννητικά του όργανα βρίσκονται στο κέντρο του πενταγώνου.

- Λέγεται ότι προστατευτεί τον κάτοχο του από τους δαίμονες και χρησιμοποιείται γενικότερα ως σύμβολο της προστασίας. Λέγεται επίσης ότι είναι έμβλημα της ευτυχίας και πολλές φορές χρησιμοποιείται ως φυλαχτό. Στην αρχαιότητα οι κάτοικοι της Βαβυλώνας το χρησιμοποιούσαν ως μαγικό θέλγητρο.

- Τέλος, αποτελεί τη Σφραγίδα του Σολομώντα, γνωστή στο Μεσαίωνα ως "goblin's cross". Αναπαριστάνει τις πέντε αισθήσεις, όπως επίσης και τη σχέση αρσενικού-θηλυκού. Για τους Δρουϊστές είναι σύμβολο του Godhead και για τους Εβραίους συμβολίζει τα πέντε Μωσαϊκά Βιβλία. Στην περίοδο του βασιλιά Αρθούρου κάποιος από τους ιππότες είχε το πεντάγωνο αστέρι σαν σύμβολο πάνω στην ασπίδα του.

- Το πεντάγωνο αστέρι, ή κοινώς για μας, η πεντάλφα, αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα σύμβολα. Δυστυχώς όμως του έχουν δοθεί τόσες πολλές ερμηνείες, ώστε κάποιοι άνθρωποι, κυρίως από άγνοια ή παραπληροφόρηση, να έχουν μια λανθασμένη εικόνα γι' αυτό. Δεν παύει να αποτελεί όμως κάτι το πολύ σημαντικό σε θρησκευτικούς, ιστορικούς ή ακόμα και προσωπικούς τομείς.

*
<-- (προηγούμενη σελίδα)